22 Nisan Sabah Gazetesi
http://www.sabah.com.tr/gny/haber,2EABFBEF8B0F4F63B85BDD59A0EACC08.html
Hamileliğe Hazırlanırken Yedikleriniz Bebeğinizin Cinsiyeti Üzerinde Etkili Oluyor. Dr. Murat Berksoy; Bilimsel Olarak Yüzde Yüz İspatlanmasa Da, Dr. Landrum Shettles Tarafından Hazırlanan Mönülerin Bebeğin Cinsiyetini Etkileyebildiğini Söylüyor. Buna Göre; Kız Bebek İsteyen Anneler Bal, Erkek İsteyenler Turşu Yemeli.
Alman Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Aile Hekimi Ve Beslenme Danışmanı Dr. Murat Berksoy Hamilelik Diyetiyle İlgili Sorularımızı Yanıtladı:
Hamilelik detoksu var mı? Doğurganlığı artıran besinler neler?
Var. Özellikle antioksidan ve toksin atıcı etkisi yüksek olan sebze ve meyveler tercih edilerek uygulanan detoks, sağlıklı bir gebelik geçirmeyi sağlar. Taze ve doğal ürünlerle beslenmeye özen gösterilmeli ve daha az kalori tüketilmeli. Hayvansal yağlar azaltılmalı. Kızartma yağlardan uzak durulmalı. Daha çok posalı yiyecek tüketilmeli. Organik besinlere öncelik verilmeli. Bol bol temiz ve doğal su içilmeli. Omega-3 yağ asidi kullanılmalı. Ayrıca, uyku hijyenine özen gösterilmeli. Fiziksel aktivite arttırılmalı. İnançlar güçlendirilmeli. Meditasyon, nefes, gevşeme egzersizleri ve yoga gibi stresle baş etme yöntemlerinden yararlanılmalı. Bitki çayları tüketilmeli. Fasulye, mercimek, nohut, barbunya gibi kuru baklagiller; börülce, enginar, havuç marul, limon, lahana, brokoli, ıspanak, salatalık, semizotu, keten tohumu, karahindiba, rezene, sarmısak, zerdeçal, zencefil, nane gibi baharatlar ve kiraz, vişne, çilek, böğürtlen, erik, elma, portakal, greyfurt, kayısı, şeftali, üzüm gibi meyveler de mevsimine göre bu detoks programının içinde olması gereken besinlerdir.
DR. SHETTLES Buldu
Annenin beslenme şekli, bebeğin cinsiyetinin belirlenmesinde etkili olur mu?
Bu tıp dünyasında çok tartışılan bir konudur. PGD dediğimiz genetik yöntemle cinsiyet belirlenebilir. Beslenme ile doğacak çocuğun cinsiyetinin belirlenmesine ilişkin 485 ayrı diyet programı var ama bunların bilimselliği tartışılır. Amerika’da ve Avrupa ülkelerinde yaygın olarak uygulanan bir yöntem; Shettles metodudur. Çok kolay olan bu yöntemin uygulama prensibi; adetin belirli günlerinde ilişkiye girilmesine dayanmaktadır. Landrum Shettles adlı bir doktorun geliştirdiği basit bir yöntemdir. X kromozomunun daha ağır olmasından yola çıkılmıştır. Başarı oranı düşük olsa da, ben soran ailelere Shettles’in listesini vermekte sakınca görmüyorum.
Siz Değil, Bebek Büyüsün
Doğumdan hemen sonra uygulanabilecek ve kilo vermeyi sağlayacak bir reçete var mı?
Hamilelik öncesinden başlayan bir kontrol gerekli. Annenin kilo artışı ile bebeğin doğum kilosu arasında her zaman doğru bir ilişki bulunmaz. Hamileliği süresince 20 kilo aldığı halde küçük bebek dünyaya getiren annenler olduğu gibi, bunun tam tersi olarak 1-2 kilo artışla hamilelik süresini tamamlayan annelerin 3 bin gram civarında bebekler dünyaya getirdiklerine de şahit oluyoruz. Gebelikteki ideal kilo artışı hamilelik öncesi kilo ve yaşa bağıdır. Kilolu kadınların hamilelik süresince daha az, zayıf kadınların ise daha fazla kilo alması uygundur. Hamilelik öncesi kilosu ne olursa olsun; hiçbir hamile kadın bu süreç boyunca kilo vermeye kalkışmamalıdır. Vücut kitle indeksi 20-25 arasında olanların hamilelik boyunca 11-14 kilo almış olmaları idealdir. Hamileliğinizin ilk 12 haftasında kilo artışı çok yavaş olabilir. Hatta bulantı ve kusmalar varsa birkaç kilo kaybetmeniz de normal kabul edilebilir. Kilo kaybının iki temel yaklaşımı kalori kısıtlaması ve egzersizdir. Çalışmalara göre diyet ve egzersiz birlikte uygulandığında yalnızca diyete göre daha fazla kilo kaybı sağlanır. Uzun dönemde, verilen kilonun korunabilmesi için egzersiz, vazgeçilmez unsurdur. Hamilelik kilolarının verilmesi için de egzersiz yapmak şarttır.
Kız çocuk mönüsü:
- Günde bir kahve, çay, kakao.
- Maden suları.
- Yumurta ve peynir dışında tüm sütlü besinler, sade yoğurt.
- Tuzsuz ekmek.
- Mayasız ve tuzsuz evde yapılmış unlu mamüller.
- Pilav ve makarna.
- Taze sebzeler.
- Badem, ceviz ve fındık gibi tuzsuz kuru gıdalar.
- Taze meyveler.
- Bal, reçel, tereyağ, baharat.
Erkek çocuk mönüsü:
- Çay ve kahve.
- Sodyum açısından zengin içecekler.
- Yumurtanın beyazı.
- Yeşil salata ve taze fasulye dışındaki sebzeler.
- Meyve suyu, muz, incir, kayısı, hurma, armut.
- Kestane, erik, kuru kayısı, kuru üzüm.
- Sütsüz tatlılar ve pastalar.
- Tuzlu terayağı, turşu, zeytin.
- Maydanoz.
Anne adayının hamilelik sırasındaki beslenme şekli, çocuğun sağlığını nasıl etkiliyor?
Büyük etkisi bulunuyor hatta son yıllarda yapılan çalışmalara göre; anne karnında iyi beslenemeyen bebeklerin büyüdüklerinde obez olma tehlikesi artıyor. Bebek, anne karnında aç olduğu için çocukluğu kilolu geçmese bile sonradan aşırı kilo alıyor ve kalp hastalıklarına yakalanma yüzdesi büyük ölçüde artıyor.
Hangi kilodaki kadınlar daha kolay hamile kalabilir? Hamile kalmak için ideal kilo nedir?
İdeal olan; vücut kitle indeksinin 18-25 arasında, vücuttaki yağ oranının yüzde 18-28 arasında, bel çevresinin ise 88 santimden az olmasıdır. Hamilelik öncesi kilo fazlası olan anne adaylarında gebe kalmakta güçlük görülebilir. Ayrıca hamilelik süresince hormonal değişimlerin yaşandığı dönemde yapılan kan şekeri seviyelerinde sorunlar yaşanır. Bebeğin gelişiminde ve doğum sonrasındaki beslenmesinde problemler gözlenebilir. Kalp, diyabet ve obezite riski anne karnındayken ortaya çıkmaktadır. Aşırı kilolu annelerin çocukları, kalp hastalıkları veya şeker hastalıkları için yüksek risk taşır. Fazla kilolu kadınlarda gebe kalmakta güçlük, düşük, gebelik zehirlenmesi, yüksek tansiyon, diyabet, pıhtılaşma bozuklukları, kalp problemleri, erken doğum gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Şişmanlık; vücudumuzdaki yağ oranının kaslarımıza oranla yaş, cinsiyet, boy, kilo, kemik yoğunluğu göz önünde bulundurularak hesaplanacak oranın üzerinde olmasıdır. Önemli olan kilo değil, metabolizma hızı ile yağ ve kas oranıdır. Bel çevresinin kadında 88 santimi geçmesi ya da bel çevresinin kalça çevresine oranının 0.8’den fazla olması; şişmanlık olarak değerlendirilmektedir.
Sıfır beden olmak hamile kalmaya engel midir? Yoksa anne adayı ne kadar zayıf olursa, hamilelik şansı o kadar artar mı?
Normal kilonun altında olan kadınlar da riskli durumdadır çünkü östrojen azlığı yumurtlamayı ve doğurganlığı olumsuz yönde etkilemektedir. Yani çok fazla zayıflık da, başarılı bir hamilelik şansını tehlikeye atar. Aktif ve sağlıklı kalabilmemiz için vücudumuzun belli oranlarda yağa ihtiyacı vardır. Yağlar; eklemlerimizin desteklenmesi, organlarımızın korunması ve vücut ısımızın kontrolü için önemlidir. Ayrıca yağlar, açlık halinde enerji rezervi gibi görevler de üstlenmektedirler.
Doğumdan ne kadar sonra diyete başlanabilir? Hamilelikte alınan kilolar ne kadar zamanda verilebilir?
Doğumdan 6 hafta sonra sert olmamak şartıyla diyet başlayabilir. Doğumdan sonraki ilk hafta, annenin ağırlığında 6 kiloya kadar azalma olabilir. Bu; bebeğin ve suyun ağırlığıdır. Hamilelik boyunca ideal olan ortalama 12 kilo altında kilo alınmışsa, doğum sonrası ideal kiloya kavuşmak zor olmaz. İlk 6 haftanın sonunda rahim eski boyutlarına ulaşır ve tüm fazla sıvı atılmış olur. Bu süre zarfında dengeli beslenme ile ortalama 1-2 kilo daha verilebilir. Lohusalığın sonunda geriye kalan kilolar; hamilelik süresince vücudun biriktirdiği yağlardır. Bu kilolar şeker hastalığı ya da guatr gibi sorunlar yoksa, 6-9 ayda yemeklerde seçici davranılarak ve egzersizle verilebilir.
Emzirirken diyet yapılamayacağı doğru mudur?
Emzirmek diyete engel değildir. Beslenme danışmanı kontrolünde uygulanacak sağlıklı ve dengeli bir diyet programı hem yavaş yavaş kilo vermeye, hem sütün kalitesini artırmaya, hem de anneye yaşam boyu sürecek sağlıklı bir diyet alışkanlığı kazandırmaya yarar. Halk arasında yanlış bir inanış vardır. Sütü bol olsun diye hamile kadına bol bol şeker, çikolata ve tatlı yedirilir. Bu da çok kilo almaya neden olur. Sütün az gelmesi hormonal, virütik ya da psikolojik nedenlere bağlı olabilir. Sütün gelmemesinin nedeni genellikle kötü beslenme değildir. Tarihe bakıldığında kıtlık dönemlerinde bile, annelerin çocuklarını emzirdikleri görülmektedir. Biz süt sorunu yaşayan ailelere çemen otu ya da maya tavsiye ediyoruz. Eczanelerde bu ürünlerden yapılan çaylar satılıyor. Anne, sütü gelmiyorsa bunlardan destek alabilir. Süt sorununun önüne geçmek için çikolataya, pastaya ya da şerbete yüklenmek hiç doğru bir hareket olmayacaktır.
Sizce ideal olan hamilelik döneminde kaç kilo alınmasıdır?
Eğer hamilelik öncesi dönemde vücut kitle indeksi 20’nin altındaysa, hamilelik süresince 14-18 kilo alınabilir. Kişi hamile kalmadan önce fazla kiloluysa ve vücut kitle indeksi 26-29 arasındaysa, hamilelik sürecinde 6-10 kilo almalıdır. Eğer vücut kitle indeksi 29’dan fazlaysa, anne adayı gebelik süresince en çok 7-8 almalıdır.
Yayın tarihi: 22 Nisan 2008, Salı
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2008/04/22/gny/haber,0CA310E33FAC408D9A2B73E5B4A6A4FF.html
Tüm hakları saklıdır.
